تقسیم بندی انواع تیپ سیمان
همانطور که اشاره شد سیمان سیاه انواع مختلفی دارد که آن را با تیپ مشخص میکنند. تیپ های از تیپ 1 تا تیپ 5 تقسیم بندی میشوند. با توجه به آب و هوای هر منطقه و نوع استفاده مشخص میشود که چه تیپ سیمانی باید استفاده شود. تقسیم بندی سیمان از چند جهت بررسی میشود
1.سیمان بر اساس رنگ: سیمان سفید ، سیمان سیاه ، سیمان رنگی
2.سیمان بر اساس بسته بندی : سیمان فله ای ، سیمان پاکتی
3.سیمان بر اساس مواد اولیه : پرتلند ، غیرپرتلند
4.سیمان بر اساس مقاومت : تیپ 1 ، تیپ 2 ، تیپ 3 ، تیپ 4 ، تیپ 5
سیمان پرتلند
سیمان پرتلند همان سیمان معروفی است که برای ساخت و ساز استقاده میشود . این سیمان در سال 1995 میلادی برای اولین بار در جهان کشف شد. اسم این سیمان برگرفته از اولین جزیره ای است که در آن جا سیمان کشف شد. مواد تشکیل دهنده ی این سیمان رس ، آهک ، سیلیس و مواد معدنی دیگر میباشد.
انواع سیمان پرتلند
1.سیمان تیپ 1
سیمان تیپ یک پر استفاده ترین سیمان پرتلند میباشد. این نوع سیمان در ساخت و ساز استفاده میشود. ترکیب سیمان تیپ یک همان ترکیبی است که در بالا به آن اشاره شد ( آهک ، رس ، سیلیس و مواد معدنی) میباشد. سیمان تیپ یک ساده ترین ساختار را دارا میباشد و در هنگامی که با آب ترکیب میشود چسبندگی بالای ایجاد میکند. به همین دلیل برای چسباندن انواع مصالح شامل آجر ، شن و ماسه و بلوک مورد استفاده قرار میگیرد. سیمان تیپ یک ماده اصلی تولید بلوک های سیمانی محسوب میشود. هرگاه کسی به شما گفت سیمان برای بنایی و ساخت و ساز میخواهم به او سیمان تیپ یک را معرفی کنید.
2.سیمان تیپ 2
سیمان تیپ دو نوعی تغییر یافته از سیمان پرتلند به حساب می آید. در تولید سیمان تیپ 2 مقدار کمتری خاک رس به کار می رود. به همین دلیل این نوع سیمان نسبت به سیمان تیپ یک مقاومت بیشتری در برابر سولفات شدن را دارد. کم شدن رس درون سیمان تیپ دو باعث کاهش حجم اکسید آلومینیوم در سیمان تیپ 2 میشود. از این جهت است که سیمان تیپ 2 در مجاورات با مواد سولفات دار ، واکنش کمتری خواهد داشت. این موضوع از تولید ماده ای تحت عنوان اترنژیت جلوگیری خواهد کرد. بنابر این میزان جذب آب در بتن یا سیمان کاهش پیدا کرده و احتمال ترک خوردن به حداقل میرسید. یکی از ویژگی های بارز سیمان تیپ 2 تولید حرارت کمتر در هنگام آب بندی است. این خاصیت مهم ترین دلیل استفاده ی سیمان تیپ دو در بتن ریزی در حجم بالا است. در مواردی مثل قطعات سیمانی مستحکم (تیر برق ، بلوک سیمان) بهترین گزینه است. سیمان تیپ 2 در مناطقی با اب و هوای گرم و خشک بیشترین میزان کاربرد و کارایی را دارد.
3.سیمان تیپ 3
بهترین سیمان از جهت زود سخت شوندگی (Early hardening) و مقاومت اولیه ی بالا این نوع سیمان میباشد. سیمان تیپ 3 از جهت این ویژگی با سیمان تیپ 1 شباهت بسیاری دارد. اما در این مورد سوال میشود که سرعت سخت شوندگی و افزایش مقاومت اولیه کدام سیمان بیشتر است که معمولا جوابی که داده میشود سیمان تیپ 3 است. اگر بخواهیم این افزایش مقاومت اولیه را اندازه گیری و مقایسه کنیم میتوان گفت سیمان تیپ 3 با مقاومت 7 روزه تیپ یک قابل مقایسه خواهد بود. بر این اساس این سیمان برای بتن ریزی در مناطق سردسیر بهترین نوع سیمان میباشد. البته این سیمان به تنهایی کافی نیست و باید با ضدیخ ترکیب شود.
مورد قابل توجه دیگری که هست سیمان پرتلند تیپ 3 بهترین پیشنهاد برای تولید مصالح یا قالب بندی هایی است که به سرعت بالا نیاز دارد. اما توجه کنید برای بتن ریزی هایی با حجم بالا به هیچ عنوان نباید از این نوع سیمان استفاده کرد زیرا واکنش های سیمایی آن ( اصطلاحا گرماده بودن آن) باعث منبسط شدن آن و زود سخت شدگی آن میشود فلذا بلافاصله بعد از سرد و منقبض شدن احتمال ترک خوردن آن افزایش پیدا میکند.
4.سیمان تیپ 4
دسته بعدی سیمان که قرار است آن را بررسی کنیم را سیمان های کندگیر یا سیمان های تپپ چهار مینامیم. این نوع سیمان که در صنعت ساخت و ساز کاربرد زیادی دارند با سرعت کمتری سخت میشوند که این اتفاق موجب آن میشود که مقاومت بالاتری داشته باشد. با این ویژگی انتظار میرود که این نوع سیمان در پروژه های سدسازی و ساخت بناهای بسیار بزرگ به کار رود. سیمان تیپ چهار واکنش های گرمایی ضعیفی دارد. همانند سیمان های قبلی که در اب و هوا خاص مورد استفاده قرار میگرفت سیمان تیپ 4 هم در اقلیم گرم و خشک مناسب تر استفاده میشود. فلذا این نوع سیمان (سیمان تیپ 4 ) در دماهای بالا 40 درجه عملکرد خوبی خواهد داشت.
5.سیمان تیپ 5
سیمان تیپ 5 معمولا به جای سیمان تیپ 4 مورد استفاده قرار میگیرد. سیمان تیپ پنج هم ویژگی های عمرانی منحصر به فرد خودش را داراست. این ویژگی ها در برابر سولفاته شدن حفظ خواهد کرد. از این رو پروژه هایی که در ان احتمال زیادی هست که اجزای ساختمان یا ستون ها سولفاته شود سیمان تیپ 5 بهترین گزینه است پس در نتیجه در سازه هایی که بستر ان زمین های سولفات دار هست باید این نوع سیمان استفاده شود. یکی دیگر از سازه هایی که نیاز به مقاومت بالا دارد سازه های دریایی است. میتوان نتجه گیری کرد هر سازه ای که نیاز به مقاومت بالایی دارد مثلا استخر ها باید از سیمان تیپ پنج استفاده کرد.
