بتن مسلح چیست؟ بتن مسلح درواقع یکی دیگر از انواع مصالح پرکاربرد در صنعت ساخت و ساز به حساب می‌آید که از انواع بتن مسلح برای ساخت سازه‌های باربر یا غیر باربر استفاده می‌کنند.
مشخصات و پیگیری بتن مسلح باعث شده تا گستره کاربرد بسیار وسیعی در کارهای عمرانی و مهندسی سازه داشته باشد. بتن مسلح درواقع ترکیبی از بتن معمولی با المان‌هایی تقویت کننده مانند میلگردها یا الیاف فولادی است و از این نظر آن را به عنوان مهم‌ترین رقیب پروفیل‌های فولادی در ساخت اسکلت و بدنه ساختمان‌های مسکونی و تجاری می‌شناسند.
تا انتهای این مقاله ما را همراهی کنید تا اطلاعات بیشتر و کامل‌تری را در رابطه با این نوع بتن در اختیار شما دنبال کنندگان عزیز بگذاریم.
بتن مسلح چیست؟
بتن مسلح را درواقع با نام بتن آرمه نیز می‌شناسند که یک نوع ماده‌ی کامپوزیتی و پرکاربرد در صنعت ساخت و ساز به حساب می‌آید. برای ساخت این نوع بتن لازم است تا بتن معمولی را با المان‌های تقویت کننده مانند میلگرد یا انواع الیاف ترکیب کنید.
هدف استفاده از المان‌های تقویت کننده این است که مقاومت کششی و شکل‌پذیری پایین بتن جبران شود.
از متداول‌ترین و رایج‌ترین روش‌های ساخت بتن آرمه می‌توان به ترکیب بتن با میلگردهای فولادی اشاره کرد که کاربردهای بسیار زیادی نیز در زمینه ساخت سازه‌های مختلف دارند.
انواع بتن مسلح را بشناسید
بتن مسلح چیست و چه انواعی دارد؟ از انواع بتن مسلح می‌توان به نوع مسلح شده آن با میلگرد یا نوع مسلح شده آن با الیاف اشاره کرد. هریک از این دو نوع بتن مسلح با یکدیگر تفاوت‌هایی داشته و از مواد مختلفی برای ساختن آن‌ها استفاده می‌شود.
اما به طور کلی انواع بتن مسلح عبارت‌اند از بتن مسلح به میلگرد، بتن پیش تنیده، بتن پس تنیده، بتن پیش ساخته، بتن با عایق ماندگار و بتن الیافی که ممکن است متشکل از فولاد، شیشه، کربن، پلیمر یا المان‌های تقویت کننده دیگری باشد.
بتن مسلح به میلگرد
ساخت بتن مسلح با میلگرد از ساده‌ترین، متداول‌ترین و در عین حال قدیمی‌ترین روش‌های ساخت بتن مسلح یا آرمه به حساب می‌آید. هدف استفاده از میلگرد، مش، آرماتور یا میله در بتن این است که مقاومت کششی سازه‌های بتنی را افزایش دهد.
لازم به ذکر است که بدانید جنس بسیاری از میلگردهای مورد استفاده در ساخت بتن مسلح فولادی بوده که ازجمله رایج‌ترین بتن‌های مسلح شده به میلگرد هم می‌توان به بتن مسلح شده به میلگرد فولادی، بتن مسلح شده به میلگرد شیشه‌ای یا بتن مسلح شده به میلگرد پلیمری تقویت شده با الیاف شیشه اشاره کرد.
در صنعت ساخت و ساز میلگرد به دو صورت صاف و رزوه‌دار ساخته می‌شود که نوع رزوه‌دار آن پرکاربردتر است؛ چرا که وجود برجستگی روی سطح میلگرد باعث می‌شود تا پیوند بین میلگرد و بتن بهتر انجام شده و تنش در بتن بهتر منتقل می‌شود.
بتن مسلح چیست و چرا با میلگرد مسلح می‌شود؟ به این نکته توجه کنید که بتن مقاومت فشاری بالا و مقاومت کششی پایینی دارد و ترکیب آن با فولاد باعث برطرف شدن ایرادات و ضعف‌های بتن معمولی شده و آن را به یکی از بهترین مصالح ساختمان تبدیل می‌کند.
احتمال خوردگی فولاد در برخی از شرایط محیطی وجود داشته و به همین خاطر برای جلوگیری از این اتفاق از میلگردهای اپوکسی، گالوانیزه یا فولاد ضد زنگ استفاده می‌کنند.
بتن مسلح پیش تنیده
بتن مسلح ترکیبی از بتن معمولی با المان‌های تقویت کننده بوده و بتن پیش تنیده از انواع بتن مسلح محسوب می‌شود. برای ساخت بتن‌های پیش تنیده لازم است تا حتماً تنش‌های کششی به وسیله جک‌های هیدرولیکی، قالب‌بندی به المان‌های فولادی وارد شود و بتن‌ریزی در اطراف المان‌های تحت کشش صورت گیرد.
در این مرحله بتن شروع به جمع شدن و گیرش می‌کند تا جایی که به مقاومت کششی مد نظر برسد، سپس المان‌های تحت کشش باید از جک‌های هیدرولیکی جدا شوند. پیوند به وجود آمده بین بتن و فولاد باعث می‌شود تا المان‌های تحت کشش به حالت اولیه خود برنگردند. ساخت بتن در این روش بیشتر برای بتن‌های مسلح پیش ساخته کاربرد دارد.
بتن مسلح پس تنیده
این نوع بتن یکی از انواع بتن مسلح به حساب می‌آید که مشخصات و پیگیری بتن مسلح و فرایند ساخت آن مشابه و دقیقاً برعکس بتن پیش تنیده است.
پیش تنیده کردن بتن بعد از گیرش کامل صورت می‌گیرد و برای اعمال پیش تنیدگی در محل ساخت سازه یا وصل کردن چند بلوک پیش ساخته به یکدیگر کاربرد داشته و امکان جاگذاری کردن کابل‌ها و تاندون‌ها در این نوع بتن، قبل از بتن‌ریزی وجود دارد.
بعد از اینکه گیرش بتن به طور کامل انجام شد، المان‌های فولادی به وسیله جک‌های هیدرولیکی تحت کشش قرار می‌گیرند و زمانی که این تنش به مقدار مورد نظر برسد، المان‌ها جدا شده و برای اینکه از خوردگی آن جلوگیری شود، با دوغاب سیمانی آن‌ها را درزبندی می‌کنند.
بتن مسلح پیش ساخته
از دیگر انواع بتن مسلح می‌توان به بتن پیش ساخته اشاره کرد که در کارخانه و زیر نظر مسئولان مرتبط ساخته می‌شود. این نوع بتن‌ها بیشتر برای اجرای سازه‌هایی مانند تیر، ستون، دال، فوندانسیون و… کاربرد دارد. از آنجایی که این نوع بتن‌ها در کارخانه ساخته می‌شوند، امکان اعمال پیش تنیدگی روی المان‌های تقویت کننده فراهم است.
این بتن در زمینه‌های مختلفی ازجمله ساخت اعضای سازه‌ای ساختمان، ساخت دیوارها و نمای ساختمان‌ها، ساخت المان‌های پیش تنیده، ساخت مخزن آب، ساخت سپتینک تانک، ساخت محفظه زهکشی، ساخت تراورس راه‌آهن، ساخت تیرهای کف، ساخت دیوارهای محوطه ساختمان، ساخت لوله‌های انتقال دهنده آب، ساخت قطعات پروژه‌های پیش ساختی مانند عرشه پل، لاینینگ تونل مترو و… نیز کاربرد دارد.
بتن مسلح با عایق ماندگار
از قالب بتن عایق ماندگار که از واحدهای مدولار ساخته شده، برای ساخت بتن مسلح با ویژگی عایق حرارتی استفاده می‌شود. شیوه ساخت این نوع بتن به این شکل است که ابتدا المان‌های تقویت کننده را درون قالب‌ها قرار می‌دهند و سپس درون آن‌ها را با بتن اسلامپ مناسب پر می‌کنند.
بتن تقویت شده با الیاف
بتن تقویت شده با الیاف از انواع بتن مسلح محسوب می‌شود و برای ساخت آن لازم است تا ملا سیمانی با الیاف فولادی مجزا ترکیب شود؛ لازم به ذکر است که بدانید مش، الیاف بافته شده، سیم‌ها و میله‌های بلند جزو الیاف‌های مجزا محسوب نمی‌شوند.
این نوع بتن‌ها در شاتکریت و برای تقویت کردن دیوارهای سازه‌های نگهبان، تونل، دال‌های روی زمین و پیاده‌رو‌ها کاربرد دارند. از دلایل استفاده از الیاف در بتن می‌توان به جلوگیری از ترک‌های ناشی از جمع شدگی پلاستیک یا جلوگیری از جمع شدگی ناشی از خشک شدن اشاره کرد.
عواملی که باعث تأثیر گذاشتن الیاف بر روی خواص مختلف بتن می‌شوند عبارت‌اند از جنس الیاف، نسبت سختی و الاستیسیته مخلوط سیمانی و الیاف، حجم الیاف مورد استفاده، نسبت ابعادی الیاف، جهت‌گیری الیاف، کارایی و تراکم بتن، ابعاد و اندازه سنگ‌دانه‌های درشت و طرح و نحوه اختلاط.
با مزایای بتن مسلح آشنا شوید
بتن مسلح چیست و چه مزایایی دارد؟ از سری مزایای استفاده از این بتن در ساخت سازه می‌توان به موارد مختلفی ازجمله استحکام بالا، هزینه نسبتاً مقرون‌به‌صرفه، میزان انعطاف‌پذیری خوب، مقاومت و دوام بالا، عایق مناسب در برابر حرارت، دارای شکل‌پذیری نسبی، نحوه اجرای راحت و ساده، مقاوم بودن در برابر لرزش‌های زلزله، استفاده از مواد بازیافتی، متنوع در سبک‌های اجرا و دامنه وسیع کاربرد اشاره کرد.
در ادامه هر یک از این موارد ذکر شده را به صورت جداگانه برای شما مورد بررسی قرار می‌دهیم:
استحکام بالا
این نوع بتن استحکام و مقاومت بسیار خوبی در برابر بارهای فشاری و خمشی داشته و می‌تواند یکی از عیب‌های بن معمولی یعنی مقاومت کششی را نیز برطرف کند و همین موضوع باعث شده تا در صنعت ساخت و ساز بیشتر از این نوع بتن برای اجرای پروژه‌های استفاده کنند.
هزینه مقرون‌به‌صرفه
از آنجایی که مواد اولیه برای ساخت این نوع بتن همیشه در دسترس بوده و هزینه‌ی نسبتاً پایینی هم دارند؛ بنابراین قیمت این نوع بتن را تا حد زیادی پایین نگه داشته است.
اما اضافه کردن المان‌های تقویت کننده می‌تواند کمی قیمت بتن را افزایش دهد؛ اما به این نکته توجه داشته باشید که طول عمر بالای سازه و نیاز نداشتن به تعمیر قیمت بتن را از دیگر مصالح کمتر کرده است.
میزان انعطاف‌پذیری مناسب
شما می‌توانید با استفاده از قالب‌ها، آرایش‌های مختلفی به بتن آرمه داشته و آن را به اشکال مختلف در آورید. این ویژگی باعث شده تا معماران برای خلق آثار مختلف این نوع بتن را انتخاب کنند.
مقاومت و دوام بالا
اگر اجرا و طراحی این بتن به خوبی انجام شود؛ با قرار گرفتن در هر شرایط آب و هوایی نیز مقاومت بالایی از خود نشان داده و می‌تواند تا ۱۰۰ سال هم سالم باقی بماند. از آنجایی که نفوذپذیری این بتن بسیار پایین است؛ بنابراین مواد شیمیایی موجود در باران مانند سولفات‌ها، کلریدها و کربن دی اکسید به داخل بتن نفوذ نکرده و باعث تخریب آن نمی‌شوند.
به این ترتیب برای ساخت سازه‌های آب و زیر آبی استفاده از بتن آرمه بسیار منطقی و عقلانی محسوب می‌شود.
عایق مناسب در برابر حرارت
بتن آرمه مقاومت بسیار بالایی در برابر آتش داشته و می‌تواند بازه زمانی ۲ تا ۶ ساعت را برای عملیات نجات فراهم کند. سازه‌هایی که از بتن آرمه ساخته شده‌اند نسبت به سازه‌هایی که فولادی هستند، در برابر آتش و حرارت مقاومت بیشتری از خودشان نشان می‌دهند.
برای محافظت کردن از فولاد در برابر حرارت و همچنین ساخت سازه‌هایی که در معرض حرارت بالا هستند، استفاده از بتن آرمه پیشنهاد می‌شود.
شکل‌پذیری نسبی
بتن آرمه نسبت به بتن معمولی شکل‌پذیری و انعطاف بیشتری داشته و در صورتی که فشار بسیار زیادی به آن اعمال شود، تغییر شکل می‌دهد؛ عامل ایجاد تغییر شکل در بتن‌های مسلح استفاده از میلگردها و المان‌های تقویت کننده است.
مقاوم بودن در برابر لرزش‌های زلزله
اگر اجرا و طراحی این نوع بتن به شکل اصولی انجام شود، بتن آرمه مقاومت بسیار خوبی در برابر لرزش‌های زلزله و همچنین وزش‌های باد دارد.
لازم به ذکر است که بدانید سیستم سازه‌ای ساختمان‌های بتن مسلح را معمولاً از نوع قاب خمشی انتخاب می‌کنند؛ چرا که این سیستم می‌تواند مقاومت لازم برای مقابله با لرزش‌های زلزله و جلوگیری از تخریب را فراهم کند.
جمع‌بندی
بتن مسلح به ترکیب بتن معمولی با المان‌های تقویت کننده گفته می‌شود که کاربرد بسیار زیادی نیز در صنعت ساخت و ساز و برای اجرای بسیاری از اجزای سازه‌ای دارد.
در این مقاله انواع بتن مسلح را به طور کامل به شما معرفی کردیم و تمام سعی ما بر این بود تا با مشخصات و پیگیری بتن مسلح آشنا شوید.
اگر قصد دارید برای اجرای بسیاری از سازه‌های خود از انواع بتن آرمه یا مسلح استفاده کنید، بد نیست که پیش از آن اطلاعات خود را درباره این نوع بتن افزایش دهید و با آگاهی بیشتر آن را برای اجرای پروژه‌های خود انتخاب کنید.
