نحوه ساخت بلوک سیمانی چگونه است؟
بلوک سیمانی نوعی قطعه پیش‌ساخته بتنی است که از ترکیب سیمان، آب، سنگ‌دانه (ماسه و شن) و گاهی اوقات مواد افزودنی دیگر مانند الیاف، پلیمر، روان‌کننده، زودگیر یا دیر گیر ساخته می‌شود و در ساخت دیوارهای خارجی و داخلی ساختمان، ساخت دیوارهای حمال و تیغه، اجرای سقف‌های تیرچه‌بلوکی، ساخت فونداسیون، محوطه‌سازی و دیوارهای حائل به کار گرفته می‌شود.
روش ساخت بلوک سیمانی تاثیر مستقیمی بر کیفیت و استحکام نهایی آن دارد. بلوکی که با استفاده از مواد اولیه مرغوب و با نسبت‌های صحیح و به روش اصولی ساخته شده باشد، از مقاومت و طول عمر بیشتری برخوردار خواهد بود. بلوک‌های سیمانی باید از نظر ابعاد و شکل دقیق باشند و در برابر ضربه، فشار و سایر عوامل مخرب مقاوم باشند.
مشخصات استاندارد بلوک سیمانی
بلوک‌های سیمانی در دو نوع کلی بلوک سیمانی سنگین و بلوک سیمانی سبک دسته‌بندی می‌شوند. بلوک سیمانی سنگین با وزن بالای ۲۰۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب، برای ساخت دیوارهای باربر و سازه‌های سنگین‌تر مناسب هستند. بلوک سیمانی سبک نیز با وزن بین ۱۶۰۰ تا ۲۰۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب، برای ساخت دیوارهای غیرباربر و سقف‌ها استفاده می‌شوند.
مقاومت فشاری بلوک‌های سیمانی باید مطابق با استاندارد ملی ایران ۷۱۱۴ و بر اساس نوع بلوک و کاربرد آن تعیین شود. از نظر حرارتی، صوتی و رطوبتی عایق مناسبی باشند. ضریب هدایت حرارتی بلوک‌های سیمانی باید مطابق با استاندارد ملی ایران ۱۰۶۹ و بر اساس نوع بلوک و کاربرد آن تعیین شود.
ظاهر بلوک‌های سیمانی نیز باید دارای سطحی صاف، یکنواخت و عاری از ترک، شکستگی و ناهمواری باشند. رنگ بلوک‌ها باید یکنواخت و عاری از لکه و کثیفی باشد. از مواد اولیه مرغوب و با نسبت‌های صحیح ساخته شوند. بلوک‌ها باید به طور کامل پر شده و سطوح آنها صاف و یکنواخت باشد.
روش تولید بلوک سیمانی
به‌طورکلی تولید بلوک سیمانی به دو روش سنتی و روش پرسی انجام می‌شود. در روش سنتی، سیمان، آب، سنگ‌دانه (ماسه و شن) و مواد افزودنی (در صورت نیاز) با نسبت‌های مناسب با یکدیگر مخلوط می‌شوند. مخلوط آماده شده به داخل قالب‌های مخصوص بلوک ریخته می‌شود. قالب‌ها می‌توانند فلزی، چوبی یا پلاستیکی باشند.
سپس قالب‌ها به‌شدت لرزانده می‌شوند تا هوای موجود در مخلوط خارج شده و مواد به طور کامل در قالب متراکم شوند. بعد از هواگیری، بلوک‌های قالب‌گیری شده به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت در شرایط مرطوب و در سایه قرار داده می‌شوند تا سفت و محکم شوند. پس از عمل‌آوری، بلوک‌ها از قالب خارج شده و برای خشک‌شدن نهایی به محل دیگری منتقل می‌شوند.
در روش پرسی، مخلوط‌کردن مواد اولیه مشابه روش سنتی است. مخلوط آماده شده به داخل قالب‌های مخصوص بلوک ریخته می‌شود. مخلوط با استفاده از دستگاه پرس هیدرولیکی یا مکانیکی در قالب فشرده می‌شود. در برخی موارد، بلوک‌های پرس شده به مدت کوتاهی در بخار یا آب گرم قرار داده می‌شوند تا فرایند عمل‌آوری سریع‌تر انجام شود. پس از عمل‌آوری، بلوک‌ها از قالب خارج شده و برای خشک‌شدن نهایی به محل دیگری منتقل می‌شوند.
طرز تهیه ملات بلوک سیمانی
ملات بلوک سیمانی مخلوطی از سیمان پرتلندی، ماسه‌بادی یا ماسه نرم و تمیز و آب است که به‌عنوان چسب و روان‌کننده بین بلوک‌های سیمانی در ساخت‌وسازها استفاده می‌شود.
ابتدا مقدار موردنیاز سیمان و ماسه را باتوجه‌به نوع بلوک و نیاز پروژه اندازه‌گیری کنید. نسبت‌های متداول برای ملات بلوک سیمانی بین ۱ به ۶ تا ۱ به ۸ سیمان به ماسه است، به‌عنوان‌مثال ۱ پیمانه سیمان به ۶ پیمانه ماسه نیاز دارد.
طرح اختلاط بلوک سیمانی نیز به این صورت است که ماسه را در یک مخلوط‌کن یا روی زمین صاف به‌صورت کاملا خشک مخلوط کنید. سپس به‌تدریج سیمان را به ماسه اضافه کرده و آنها را به‌خوبی مخلوط کنید. این مرحله به‌عنوان خشک مخلوط‌کردن شناخته می‌شود.
به‌تدریج آب را به مخلوط اضافه کنید و هم‌زمان با اضافه‌کردن آب، مخلوط را با ماله یا بیلچه مخلوط کنید. از یک میکسر یا دستگاه همزن برای مخلوط‌کردن ملات استفاده کنید تا به یکدست شدن آن کمک کنید.
ملات تهیه شده را برای اطمینان از روانی و یکنواختی آن بررسی کنید. اگر ملات خیلی سفت است، به‌تدریج آب اضافه کنید و هم بزنید تا به غلظت مناسب برسد. اگر ملات خیلی شل است، به‌تدریج ماسه اضافه کنید و هم بزنید تا غلیظ شود.
از مخلوط‌کردن بیش از حد ملات خودداری کنید، زیرا این امر می‌تواند منجر به کاهش کارایی آن شود.
ملات را در مکانی خنک و در سایه نگهداری کنید و از تابش مستقیم نور خورشید به آن جلوگیری کنید.
از ملات تازه مخلوط شده دراسرع‌وقت استفاده کنید.
انواع روش‌های عمل‌آوری بلوک سیمانی
۱. عمل‌آوری با آب
در روش عمل‌آوری با آب، بلوک‌های سیمانی را در محیطی با رطوبت بالا و دمای مناسب (معمولا بین ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتیگراد) قرار می‌دهند.
برای حفظ رطوبت، بلوک‌ها را آب‌پاشی می‌کنند و یا روی آنها با نایلون یا گونی مرطوب می‌پوشانند. این روش ساده و کم‌هزینه است، اما به زمان نسبتا طولانی (معمولا ۷ تا ۱۴ روز) برای عمل‌آوری بلوک‌ها نیاز دارد.
2.عمل‌آوری با بخار
در روش عمل‌آوری با بخار، بلوک‌های سیمانی را در معرض بخار آب گرم قرار می‌دهند. این روش سریع‌تر از عمل‌آوری با آب است و معمولا در عرض ۱ تا ۲ روز بلوک‌ها را عمل‌آوری می‌کند.
با استفاده از این روش، بلوک‌ها به مقاومت بالاتری دست پیدا می‌کنند؛ اما این روش نیاز به تجهیزات و فضای بیشتری دارد و از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه‌تر است.
۳. عمل‌آوری با گرما
عمل‌آوری با گرما (کیورینگ گرم) فرایندی است که برای تسریع سخت‌شدن و افزایش مقاومت بتن تازه ریخته شده انجام می‌شود. در این روش، بتن در معرض دمای بالاتر از دمای محیط قرار می‌گیرد تا فرایند هیدراتاسیون سیمان را تسریع کند.
عمل‌آوری با گرما می‌تواند مقاومت فشاری بتن را تا ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش دهد و زمان لازم برای عمل‌آوری کامل بتن و خطر ترک خوردگی بتن را به دلیل انقباض و خشک‌شدن سریع کاهش دهد.
