صفر تا صد ساخت آجر سفالی
ساخت آجر سفالی به عنوان یکی از کاربردی ترین مصالح ساختمانی در صنعت ساختمان سازی بسیار حائز اهمیت است و برای دستیابی به این محصول باید فرایندی پشت سر گذاشته شود. کاربردهای دیگری نیز در ساخت و سازهای عمومی، از جمله موارد دیگر سنگ فرش، زهکشی و روکش کانال وجود داشته باشد. تاریخچه آجرها طولانی است، و فناوری های آجر سفالی نیز دارای سابقه طولانی، از جمله استفاده پایدار از آجرهای ناپایدار و همچنین استفاده از مواد کامپوزیت به عنوان مثال، ترکیب نی برای ایجاد استحکام اضافی (بخصوص مقاومت خمشی) و به حداقل رساندن ترک خوردگی و تجزیه آن ها است.
تاریخچه ساخت آجر سفال
انتخاب مواد مورد استفاده در ساخت آجر سفال به محل زندگی و محیط بستگی دارد. اکثر جوامع با موفقیت موفق به استفاده از خشت هایی با مواد نرم مختلف شده اند تا قابلیت سیمان اساسی را فراهم کنند. مصریان و رومی ها موفق شدند سیستم های سیمانی مبتنی بر آهک را در مراحل اولیه توسعه دهند ، از این رو با اتکاء بیش از حد به انعطاف پذیری خاک رس ، سیمان به وجود تولید شد و امروزه هنوز هم از آن استفاده می شود. انتخاب مواد مورد استفاده در ساخت آجر سفال به محل زندگی و محیط بستگی دارد.
خاک آجر سفال
خاک آجر سفال بسته به مکان استفاده از آن است. به عنوان مثال مصری ها دارای سیستم های دوتایی بودند که از ساخت و ساز آجر سفالی کاه استفاده می کردند و بعداً با محاسبه گچ به عنوان ماده اولیه اصلی برای تهیه سریع آب ، فناوری های مبتنی بر آهک را ایجاد کردند. سپس از آهک خام به روش های مختلفی استفاده می شود که قابل توجه ترین آنها به عنوان چسب در سیستم های سیمانی پوزولانی خاک رس- آهک است. رومی ها با محاسبه سنگ آهک ، از یک روش جایگزین برای کمک به منابع آبیاری سریع استفاده می کردند. آنها سپس با استفاده از خاکستر آتشفشانی و نه تکیه بر فرآیند سیمانی و با استفاده از خاک رس خام ، فناوری دیگری را ایجاد کردند.
منظور از آجر سفالی چیست؟
آجر سفالی به مصالح ساختمانی از جنس خاک رس و خاک سفال گفته می شود که از گذشته تا کنون به عنوان جایگزینی برای سنگ در چیدن دیواره ها و سقف ساختمان بکار گرفته شده است. این محصول از نخستین دست ساخته های بشر بوده و تولیدات صنعتی او بوده که به صورت انبوه و در نتیجه تغییر وضعیت خشت تولید می شود.
استفاده از آجر سفالی و کاربرد آن را می توان در مواردی نظیر کرسی چینی، دیوار کشی، دیوار چینی، پوشش ستون های قطور، طاق ها، گنبدها، نماسازی و کفپوش در انواع ساختمان ها و سازه ها نام برد. فواید آجر سفال نسبت به سایر آجرهای دیگر بسیار زیاد بوده که از جمله این فواید می توان به وزن سبک، مقاومت بالا در برابر آتش سوزی، افزایش سرعت نصب و دیوار چینی؛ قیمت ارزان، حمل سریع و راحت آن به محل مورد نظر اشاره کرد. البته که با وجود تمام این مزایا، آجر سفالی بدون هیچگونه عیب و نقصی هم نبوده و شکننده بودن آنها را می توان بزرگ ترین ایراد و عیب این نوع آجر دانست.
آشنایی با انواع آجر سفالی
آجر سفالی را بر حسب نوع مواد اولیه، روند تولید و محل مصرف آن می توان در دسته های مختلف تقسیم بندی نمود. همچنین در یک دسته بندی دیگر می توان انواع آجر سفال را بر حسب چند تیغه و سوراخه بودن آن، ابعاد و اندازه؛ ضخامت، طرح و شکل به شکلی دیگر معرفی کرد که هر یک از این آجرها از خصوصیات و ویژگی های خاص خود برخوردار هستند. به طور مثال ما در بازار مصالح ساختمانی شاهد انواع آجر سفالی نظیر آجرهای نسوز، آجر نما، لعابی، قزاقی و سنتی هستیم که موارد مصرفی و کاربرد هر یک از این آجرها با توجه به خصوصیات آن برای قسمت مشخصی از ساختمان یا سازه مورد نظر می باشد. از همین رو در ادامه این بخش برای نمونه با ساختار دو مدل بسیار کاربردی از آجرهای سفالی آشنا خواهید شد:
– ساخت آجر سفال مجوف دیواری
ساختار این مدل از آجر سفال های مکعب مستطیل شکل به صورت جداره های تو خالی بوده و به دلیل استحکام کم آنها را به منظور دیوارکشی جداکننده ها (پارتشین) فضاهای غیر بار بکار می برند. این نوع آجرهای سفالی با ضخامت ها و ابعاد گوناگون تولید می شوند.
– ساخت آجر سفالی سقفی
ساخت آجر سفالی سقفی نیز به عنوان نوعی دیگر از این آجرها به صورت تمام اتوماتیک و به وسیله دستگاه های مدرن کارخانجات تولید آجر صورت می گیرد. این نوع آجر را که می توان از آن به عنوان بلوک سقفی نیز یاد کرده، برای پر کردن فضای خالی بین تیرچه های بتنی و پوشاندن سقف ساختمان بکار گرفته می شود و دارای پهنای حدود 40 سانت و ارتفاعی بین 20 یا 25 می باشد. آجر سفالی سقفی عایق صدا و حرارت بوده و می توان آنها را با کمک ماسه سیمان نیز تولید کرد.
مراحل تولید و ساخت آجر سفالی
تولید ساخت آجر سفال فرایندی آنچنان پیچیده نبوده اما در حالت کلی نیاز به سرمایه ای بسیار برای خرید تجهیزات و دستگاه مدرن گران قیمت است. در واقع امروزه ساخت آجر سفالی به سه شیوه قالبی، دستی (سنتی) و صنعتی صورت می گیرد. که نوع سوم آن نتیجه پیشرفت های حاصل شده در حوزه تکنولوژی است که به واسطه آن دستگاه هایی طراحی تولید شده که از قابلیت ها و امکانات فراوان جهت تولید آجر سفالی به تعداد انبوه برخوردار است. این دستگاه های مدرن علاوه بر ارتقاء کیفیت ساخت آجر سفالی باعث افزایش توان تولید در جهت بهره برداری از این محصول نیز می شود. به طور کلی مراحل ساخت آجر سفالی را از صفر تا صد میتوان به صورت زیر بیان کرد:
1. جمع آوری و فراهم کردن ماده خام و اولیه مورد نیاز نظیر خاک رس و سفال
2. به عمل آوری خاک جمع آوری شده برای ساخت آجر سفالی نظیر نگهداری و دپوی خاک برای مدت زمانی مشخص و ترکیب این دو ماده با یکدیگر
3. اقدام برای تهیه و ساخت گل از خاک جمع آوری شده
4. تهیه خشت خام و فرم دادن به آن یا به اصطلاح قالب گیری
5. خشک‌کردن خشت
6. انتقال خشت به کوره آجر پزی به منظور پختن و به دوام آمدن آجر سفال در دما و حرارت بسیار بالا (تا 900 درجه سانتیگراد)
