سیمان پرتلند چیست؟
از پرمصرف‌ترین سیمان‌هایی که در صنعت ساختمان‌سازی وجود دارد، می‌توانیم به سیمان پرتلند اشاره کنیم. این سیمان‌ها دارای انواع مختلفی بوده و غالباً در بسته‌های 50 کیلوگرمی به بازار عرضه می‌شوند. تلفیق خاک رس و آهک هیدرولیک می‌تواند این نوع از سیمان را به وجود بیاورد. هر کدام از انواع این سیمان‌ها دارای مشخصه و ویژگی‌های گوناگونی هستند.
انواع سیمان پرتلند
همانطور که در ابتدا اشاره کردیم، سیمان پرتلند دارای انواع مختلفی است. برای تولید هر کدام از این سیمان‌ها، نیاز است تا شرایط فیزیکی و شیمیایی مختلفی به کار گرفته شوند. سیمان‌هایی که در استاندارد ایران به رسمیت شناخته شده‌اند و همچنین از استانداردهای آمریکا پیروی می‌کنند به 5 دسته مختلف تقسیم‌بندی می‌شوند. در ادامه به صورت کامل این 5 مورد را برای شما شرح خواهیم داد.
1.سیمان پرتلند تیپ 1
اولین مدل از سیمان‌های پرتلند با نام تیپ 1 شناخته شده‌اند. مصارف این سیمان‌ها غالباً عمومی هستند. برای کارهایی که به ویژگی خاصی نیاز نداشته باشند، ایده‌آل‌ترین گزینه بهره بردن از این نوع سیمان است. همچنین مناسب‌ترین کاندید برای به کارگیری این نوع از سیمان‌های پرتلند، مناطق معتدل و خشک هستند.
کاربردهایی که این سیمان‌ها دارند، در مقایسه با گزینه‌های دیگر بیشتر هستند؛ به همین دلیل است که آمار استفاده از آن نه تنها در ایران بلکه در سایر کشورهای جهان نیز بالا است. به گونه‌ای که از آن به عنوان محبوب‌ترین سیمان پرتلند یاد می‌شود. اگر بتن‌های مورد استفاده در مجاورت با سولفات‌ها نباشند، در آن صورت می‌توان سیمان‌های پرتلند نوع یک را به کار گرفت. برای انجام فرایندها و عملیات‌های زیر به حضور سیمان‌های تیپ یک پرتلند نیاز است:
جدول خیابان‌ها
بلوک‌های سیمانی
دیوار سازی
کف سازی
مخازن و کانال‌های آب
پل‌های بتنی
تراورس‌های راه‌آهن
2.سیمان پرتلند تیپ 2
نوع دوم سیمان‌ها، با نام سیمان‌های پرتلند تیپ 2 شناخته شده‌اند. گاهی اوقات نیاز است تا یک سری از اقدامات حیاتی به منظور جلوگیری از آسیب‌های سولفات به کار گرفته شوند. در این شرایط می‌توان از این نوع سیمان‌ها بهره برد. همچنین گاهی اوقات ممکن است میلگردها و آرماتور توسط نمک‌های کلر مورد حمله قرار بگیرند. برای خنثی کردن اثرات این حمله نیاز است تا از سیمان‌های پرتلند نوع دو استفاده کرد.
به طور کلی این نوع از سیمان‌ها می‌توانند مقاومت بیشتری را از خود در برابر خاک‌های سولفاته و شور در مقایسه با سیمان نوع یک نشان دهند. همچنین در هنگام فرایند هیدراتاسیون میزان حرارت‌زایی آن‌ها کم است. این ویژگی باعث خواهد شد که دمای بتن در زمان بتن‌ریزی افزایش پیدا کند. برای اینکه بتوان سیمان پرتلند نوع دو را تولید کرد، باید مقدار مواد اولیه C3S و C3A را کاهش داد ولی میزان درصد C2S را بیشتر کرد.
3.سیمان پرتلند تیپ 3
سومین نوع، سیمان پرتلند تیپ 3 است. این سیمان تحت عنوان سیمان زود سخت‌شونده نیز شناخته شده است. اگر در صنعت ساختمان‌سازی بخواهیم قالب‌ها را زودتر از زمان مقرر باز کنیم، به حضور این سیمان‌ها نیاز خواهد بود. مدت زمانی که نیاز است تا این سیمان‌ها مقاومت لازم را کسب کنند، بسیار پایین است. در روزهای اولیه‌ی استفاده از این سیمان، شاهد تولید حرارت بالایی خواهید بود؛ دلایل مختلفی برای این امر وجود دارند.
مهم‌ترین این دلایل را می‌توانیم در ریز بودن بیش از حد سیمان‌های پرتلند نوع سه خلاصه کنیم. دلیل دوم نیز این است که برای تولید این سیمان‌ها درصد بالایی از C3S به کار گرفته شده است.
4.سیمان پرتلند تیپ 4
سیمان پرتلند نوع چهار یا تیپ 4، دسته‌بندی دیگری از این سیمان‌ها است. سیمان کندگیر نامی است که به این سیمان‌ها اطلاق می‌شود. اگر مکانی نیاز به کمترین آهنگ حرارت تولید شده داشته باشد، حضور این سیمان‌ها در اولویت قرار می‌گیرد. حرارتی که توسط این سیمان‌ها تولید می‌شود بسیار پایین است. کاربردهای این سیمان بسیار گسترده است. به عنوان مثال اگر به بتن‌ریزی در هوای گرم نیاز باشد، از این سیمان بهره گرفته می‌شود. همچنین برای بتن‌‌ریزی‌های حجمی مانند سدهای بتنی نیز به حضور این سیمان‌ها نیاز خواهد بود.
5.سیمان پرتلند تیپ 5
استفاده از این سیمان زمانی توصیه می‌شود که بتن‌ها تحت خطر حملات سولفات‌ها قرار گرفته باشند. همین موضوع باعث شده است که این سیمان تحت عنوان سیمان ضد سولفات نیز خوانده شود. در صورتی که به این موضوع پی برده شود که سازه و یا ساختمان در معرض آب‌های زیرزمینی هستند، باید از این سیمان بهره برد.
البته برای سازه‌هایی که در معرض برخورد با خاک‌های حاوی املاح سولفات هستند نیز استفاده از سیمان نوع پنج ضرورت دارد. اگر در محیطی قرار گرفتید که یون کلر به همراه یون سولفات وجود دارد، برای استفاده از این سیمان در ابتدا نیاز است تا آزمایش‌های لازم را بر روی آن انجام دهید. در واقع استفاده از سیمان‌های پرتلند تیپ 5 در این گونه شرایط باید با رعایت جوانب احتیاط انجام شود.
